Wysokie parametry mechaniczne stopów stalowych stosowanych w konstrukcji karoserii samochodowych współczesnych pojazdów drogowych wynikają z ich składu chemicznego oraz specyfiki procesu produkcyjnego gotowych elementów. Pojawiają się coraz to nowsze materiały stalowe, które to wymagają odpowiednich parametrów obróbki co dotyczy przede wszystkim łączenia części składowych nadwozia.
Nie tylko parametry decydują o przydatności określonych urządzeń zgrzewających. Pojawiają się również strefy krytyczne z ograniczonym dostępem podczas procesu zgrzewania oporowego wykonywanego podczas wymiany elementów w serwisie blacharskim. W procesie produkcji sytuacje te w zasadzie nie występują lub są rozwiązywane w sposób przemysłowy. Przede wszystkim jest określona kolejność montażu nadwozia pojazdu w procesie produkcji, tak aby proces przebiegał możliwie łatwo z jak najprostszym dostępem do punków montażowych. Inaczej niestety jest gdy zachodzi konieczność wymiany określonego elementu w procesie naprawy powypadkowej. Bywa, ze punkty zgrzewania są trudno dostępne przy zastosowaniu standardowego wyposażenia zgrzewarek stosowanych w naprawach serwisowych i konieczne jest użycie osprzętu specjalnego.
Fot. Przykłady zastosowania ramion elektrod zgrzewających do uchwytu typu „C”. Najlepsze rozwiązanie gwarantujące zachowanie stałej siły docisku podczas wykonywania zgrzein.
Warto w tym miejscu zauważyć pewną prawidłowość wpływająca bezpośrednio na dobór uchwytu zgrzewarki. Dotyczy to wyboru pomiędzy uchwytem typu „C”, a „X”. W przypadku uchwytów typu „C” elektroda ruchoma dociskana jest w osi elektrody stałej zamocowanej w gnieździe korpusu.
Rys. Dwa rodzaje uchwytów działających w sytemie „C” oraz „X”.
Taki system docisku pozwala na uzyskanie takiej samej siły podczas zgrzewania, niezależnie od zastosowanego osprzętu przedłużającego. Inaczej jest natomiast gdy w uchwycie „X” zastosowane zostaną elektrody dłuższe niż standardowe lub przedłużenia ramion.
Rys. Działanie uchwytu „C” i „X”.
Rys. Uchwyt „X” z przedłużanymi elektrodami. Występuje bardzo znaczy spadek siły docisku. Nawet ponad 50%.
Dla systemu „X” spadek siły dociskania elektrod jest proporcjonalny do długości zastosowanych przedłużeń. Siła docisku jest jednym z dwóch głównych czynników, które wpływają na jakość zgrzeiny. Ważny jest również czas procesu zgrzewania, ale jego regulowanie nie stanowi problemu.
Warto zatem podczas doboru zgrzewarki zwrócić również i te właściwość konstrukcyjna urządzeń zgrzewających. Wiedza na ten temat może pozwolić na uniknięcie sytuacji kiedy to parametry wyglądają zachęcająco, a w praktyce warsztatowej okazuje się, że osiągane efekty są dalekie od oczekiwanych. Jak zwykle „diabeł tkwi w szczegółach” i w tym przypadku doskonale to również widać.
Bogusław Raatz